โซลินอยด์วาล์ว คือ วาล์วควบคุมทิศทางลมโดยใช้คอยล์ไฟฟ้าสั่งการร่วมกับสปริงหรือคอยล์ไฟฟ้าอีกตัวเมื่อต้องการให้วาล์วอยู่ อีกตําแหน่ง โซลินอยด์วาล์ว ประกอบด้วยแม่เหล็กไฟฟ้าสําหรับทําหน้าที่ปิดเปิดวาล์วเมื่อเปิดและปิดสวิทซ์ เมื่อกระแสไหลผ่านขดลวดแม่เหล็กไฟฟ้า สนามแม่เหล็กที่เกิดขึ้นจะดูดเดือยวาล์วเพื่อเปิดวาล์ว และเมื่อปิดสวิทซ์ตัดกระแสไฟฟ้าเดือยวาล์วจะกลับไปสู่ตําแหน่งเดิม
โซลินอยด์วาล์วลม วาล์วควบคุมทิศทางลมด้วยขดลวดแม่เหล็กไฟฟ้า สามารถควบคุมทิศทางลมได้ตามต้องการ มีหลายแบบให้เลือกเช่น 2/2 , 3/2 , 5/2 way และ มีทั้งแบบ N/O ( Normal Open) , N/C (Normal Close) สั่งการร่วมกับสปริงหรือคอยล์ไฟฟ้าอีกตัวเมื่อต้องการให้วาล์วอยู่ อีกตําแหน่ง โซลินอยด์วาล์ว ประกอบด้วยแม่เหล็กไฟฟ้าสําหรับทําหน้าที่ปิดเปิดวาล์วเมื่อเปิดและปิดสวิทซ์ เมื่อกระแสไหลผ่านขดลวดแม่เหล็กไฟฟ้า สนามแม่เหล็กที่เกิดขึ้นจะดูดเดือยวาล์วเพื่อเปิดวาล์ว และเมื่อปิดสวิทซ์ตัดกระแสไฟฟ้าเดือยวาล์วจะกลับไปสู่ตําแหน่งเดิม โซลินอยด์วาล์ว(Solenoid Valve) 2 ทาง ใช้กับงานลม, แก็สทั่วไป, น้ำ, น้ำมัน
ภายในโครงสร้างของโซลินอยด์จะประกอบด้วยขดลวดที่พันอยู่รอบแท่งเหล็กที่ภายในประกอบด้วยแม่เหล็กชุดบนกับชุดล่าง เมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านขดลวดที่พันรอบแท่งเหล็ก ทำให้แท่งเหล็กชุดล่างมีอำนาจแม่เหล็กดึงแท่งเหล็กชุดบนลงมาสัมผัสกันทำให้ครบวงจรทำงาน เมื่อวงจรถูกตัดกระแสไฟฟ้าทำให้แท่งเหล็กส่วนล่างหมดอำนาจแม่เหล็ก สปริงก็จะดันแท่งเหล็กส่วนบนกลับสู่ตำแหน่งปกติยกตัวอย่างการนำไปใช้งาน เช่น ในโรงเรือน ในฟาร์ม ระบบรดน้ำที่ต้องการจ่ายน้ำหลายๆจุด แบ่งเป็นโซนๆ หลายๆโซน โดยต่อกับระบบ Control มี Pressure Switch หรือ Timer เป็นตัวสั่งงานให้ โซลินอยด์วาล์ว(Solenoid Valve) ทำงาน เป็นต้น
หลักการทำงานของโซลินอยด์วาล์ว (Solenoid valve)
1. ระบบเปิดปิดโดยตรง (Direct acting) >>> โซลินอยด์วาล์ว 2 ทาง ที่มีระบบการทำงานแบบเปิดปิดโดยตรงนั้น มีทางเข้าหนึ่งทางและทางออกหนึ่งทาง ทุ่น (plunger) ซึ่งมีซีลอยู่ปลายด้านล่างทำหน้าที่เปิดและปิดรูทางผ่าน (orifice) ของของไหลเมื่อจ่ายไฟฟ้าเข้าหรือหยุดจ่ายไฟที่คอยล์ของวาล์ว
2. ระบบเปิดปิดทางอ้อม (Pilot control) >>> ระบบการทำงาน วาล์วเปิด-ปิดโดยอาศัยหลักการความต่างของความดัน กล่าวคือ มีการจ่ายไฟเข้าคอยล์เพื่อให้ Plunger ยก Pilot Seal ขึ้นทำให้ของเหลวที่อยู่ด้านบนของแผ่นไดอะแฟรมไหลผ่านซึ่งจะทำให้ความดันด้านบนแผ่นไดอะแฟรมลดลงต่ำกว่าความดันของของไหลที่ไหลเข้ามา จึงทำให้แผ่นไดอะแฟรมยกขึ้นซึ่งจะทำให้เกิดการเปิดของวาล์ว
3. ระบบลูกผสม (Combined Operation) >>> ระบบการทำงานแบบลูกผสมนั้นมีทางเข้าหนึ่งทางและทางออกหนึ่งทาง การเปิดรูผ่านหลัก (orifice) ซึ่งอยู่ภายในตัววาล์วนั้นเป็นการผสมผสานทั้งการทำให้ความดันของพื้นที่ด้านบนและ ด้านล่างของแผ่นไดอะแฟรมเสียสมดุลย์บวกกับแรงที่ทุ่น (plunger) ของโซลินอยด์วาล์วช่วยออกแรงยกแผ่นไดอะแฟรมโดยตรงด้วย การทำงานหลักๆของแผ่นไดอะแฟรมก็เหมือนกับระบบ เปิดปิดทางอ้อมจะต่างก็ตรงที่ว่าแม้จะมีความดันขาเข้าเพียงน้อยนิดวาล์วก็สามารถเปิดได้ด้วยแรงยกของทุ่น (plunger)
ข้อควรระวังในการติดตั้งโซลินอยด์
>>> ตรวจสอบคุณสมบัติต่างๆของโซลินอยด์วาล์วให้ละเอียด
>>> ทำความสะอาด ฝุ่น,สนิม ตะกอนที่เกิดจากการเชื่อมในท่อด้วยน้ำยาเคมี หรือของเหลวที่มี ความดันสูง
>>> ติดตัวกรองก่อนเข้าตัววาล์วและติดตั้งเกทวาล์วบายพาสไว้ เพื่อความสะอาด ในการซ่อมบำรุง และการดูแลรักษา
>>> ถ้าระดับแรงดันไฟฟ้าสูง หรือต่ำควรใช้ตัวควบคุมกำลังไฟ
>>> ห้ามใช้โซลินอยด์วาล์วในระบบที่ของไหลมีความร้อนสูงกว่าที่กำหนดหรือมี การเย็นตัวลง จนกลายเป็นของแข็ง หรือมีส่วนที่ไม่ละลาย
>>> ไม่ควรใช้งานโซลินอยด์วาล์ว ทำงานเปิด-ปิด แบบถี่ๆอย่างต่อเนื่อง เพราะจะทำให้เกิดความ เสียหายได้ง่าย